Constipation and Bowel Control in Burmese

What is constipation?

Constipation is a common disorder where bowel actions ('poo' or faeces) are not easily and/or less frequently passed. Symptoms of constipation include:

• Hard stools
• Excessive straining
• Being unable to pass faecal matter and/or feeling as though your bowels are not completely emptied

ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းဆိုသည္မွာ အဘယ္နည္း။

ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းသည္ ခႏၶာကိုယ္၏ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ ေဖာက္ျပန္မွဳတစ္ခုျဖစ္ၿပီး အူမႀကီး၏ လုပ္ရပ္မ်ား (“ေခ်း” သို႔မဟုတ္ မစင္) ကို လြယ္ကူစြာ ႏွင့္/သို႔မဟုတ္ ႀကိမ္ဖန္ေလ်ာ့နည္းစြာ စြန္႔ထုတ္ႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း၏ လကၡဏာမ်ားတြင္ ေအာက္ပါတို႔ ပါဝင္ၾကပါသည္။

• ဝမ္းမာျခင္း
• လြန္မင္းစြာ အားစိုက္ညႇစ္ရျခင္း
• မစင္ အရာဝတၳဳမ်ားကို မစြန္႔ထုတ္ႏိုင္ျခင္း ႏွင့္/သို႔မဟုတ္ သင့္ ဝမ္း လံုးဝ မရွင္းသြားေသးဟု ခံစားရျခင္း တို႔ျဖစ္ပါသည္။

What does being 'Regular' mean?

• You can 'hold on' to your bowel action until you get to the toilet
• Once you are sitting on the toilet you can start a bowel action
• You feel that you have emptied your bowel fully
• Going to the toilet anywhere between 3 times a day to 3 times a week.
• Being 'regular' can vary from person to person.

“ပံုမွန္” ျဖစ္ျခင္း၏ အဓိပၸာယ္ကား အဘယ္နည္း။

• သင္ အိမ္သာကို ေရာက္သည္အထိ သင့္ ဝမ္းကို “ေစာင့္ထိန္း” ထားႏိုင္ပါသည္
• သင္ အိမ္သာအိုးအေပၚ ထုိင္ေနၿပီးေနာက္ပိုင္း၊ ဝမ္းလႈပ္ရွားမႈကို စတင္ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါသည္
• သင့္ဝမ္း အကုန္သြားႏိုင္ခဲ့သည္ဟု သင္ ခံစားရပါသည္
• တစ္ေန႔တြင္ ၃ႀကိမ္မွသည္ တစ္ပတ္တြင္ ၃ ႀကိမ္အထိ၊ ထိုႏွစ္ခုအၾကား မည္သည့္ပံုစံမ်ဳိးမဆိုျဖစ္ႏိုင္ပါသည္
• “ပံုမွန္” ျဖစ္ျခင္းသည္ လူတစ္ဦးႏွင့္ အျခားတစ္ဦးအၾကား ကြာျခားမႈရွိႏိုင္ပါသည္။

What can cause constipation?

• Insufficient fibre intake in the diet
• Insufficient daily fluid intake
• Insufficient exercise
• Prescription and/or over-the-counter pain relief medications
• Chronic health conditions
• Pregnancy and childbirth
• Bowel disorders and/or damage that require further medical investigation
• Prolapse - a sagging and/or collapsing of internal organs which interferes with bladder and bowel control

အဘယ္အရာမ်ားက ဝမ္းခ်ဳပ္ေစသနည္း။

• စားေနက် အစားအစာထဲတြင္ အမွ်င္ပမာဏ မလံုေလာက္ျခင္း
• ေန႔စဥ္ ေသာက္သည့္ အရည္ပမာဏ မလံုေလာက္ျခင္း
• ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္မႈ မလံုေလာက္ျခင္း
• ေဆးညႊန္းစာျဖင့္ ဝယ္ရေသာ ႏွင့္/သို႔မဟုတ္ ဝယ္ရန္မလိုေသာ ကိုက္ခဲနာက်င္မႈမ်ား သက္သာေစရာ ေဆးဝါးမ်ား
• နာတာရွည္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား
• ကုိယ္ဝန္ရွိျခင္း ႏွင့္ မီးဖြားျခင္း
• အူပိုင္းဆိုင္ရာ ေရာဂါမ်ား ႏွင့္/သို႔မဟုတ္ ေရွ႕ဆက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္ လိုအပ္သည့္ အူပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈမ်ား
• ေလွ်ာက်ျခင္း - အတြင္း၌ရွိေသာ ကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ား အိက်ျခင္း ႏွင့္/သို႔မဟုတ္ ၿပိဳလဲျခင္း၊ ၎က ဆီးအိမ္ ႏွင့္ ဝမ္း ခ်ဳပ္ထိန္းႏိုင္မႈကို အေႏွာင့္အယွက္ေပးပါသည္။

What should your 'poo' look like?

Your poo should be light or dark brown, sausage-shaped, soft but firm, easy to pass and with minimal odour. Aim to have a type 3 or type 4 bowel action.

သင့္ “ေခ်း” မည္သို႔ ပံုေပါက္သင့္သနည္း။

သင့္ေခ်းသည္ အညိဳေဖ်ာ့ေရာင္ သို႔မဟုတ္ အညိဳရင့္ေရာင္၊ ဝက္အူေခ်ာင္း ပံုသ႑ာန္ရွိကာ၊ ေပ်ာ့ေျပာင္းမႈရွိေသာ္လည္း သိပ္သည္းမႈရွိ၍၊ အလြယ္တကူ စြန္႔ႏိုင္ၿပီး၊ အနံ႔အသက္ အနည္းဆံုးရွိသင့္ပါသည္။ ဝမ္းသြားျခင္း ပံုစံ အမ်ဳိးအစား ၃ သို႔မဟုတ္ ပံုစံ အမ်ဳိးအစား ၄ ျဖစ္ေစရန္ ရည္မွန္းပါ။

Common Bowel Problems

Faecal Impaction - When constipation causes faeces to pack the intestine (digestive tract) so tightly that your normal pushing action in the toilet is not strong enough to push the faeces out.

Faecal Incontinence (sometimes referred to as 'spoiling') - This is the accidental loss of liquid or solid faeces. This can be due to the bowel (which stores the faeces) being too full, but this may be only one of the causes. Uncontrolled flatus ('wind') is often considered evidence of faecal incontinence.

Haemorrhoids (sometimes referred to as 'piles') - This can be the result of straining to have a bowel movement. This strain (similar to heavy lifting) can damage the rectum's veins. This can cause bleeding, soreness and itching.

Rectal Prolapse - This occurs when long-term straining causes a small amount of bowel lining to push out from the anus, which is a ring of muscle that opens and closes when we pass a bowel motion.

ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ အူပိုင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား

မစင္ ဖိသပ္ခံရမႈ – ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းေၾကာင့္ မစင္ကို အူမ (အစာေခ် လမ္းေၾကာင္း) တြင္ က်ပ္ခဲစြာ ဖိသိပ္ခံရလြန္းသျဖင့္ သင္၏ မစင္ကို ပံုမွန္ တြန္းထုတ္္ႏိုင္ရန္ တြန္းအား မေကာင္းေတာ့ပါ။

မစင္ မထိန္းႏိုင္မႈ (တစ္ခါတစ္ရံ၌ ‘ညစ္ေပမႈ’ ဟု ရည္ညႊန္းသည္) – ၎မွာ မစင္အရည္ သို႔မဟုတ္ မစင္ အစိုင္အခဲ မေတာ္တဆ ထြက္က်ျခင္းျဖစ္သည္။ ၎သည္ (မစင္ကို သိုေလွာင္ထားေသာ) အူ အလြန္ျပည့္ေနျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္သည္၊ သို႔ေသာ္လည္း ၎မွာ အေၾကာင္းခံတရားမ်ားအနက္ တစ္ခုသာျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ရွိပါသည္။ မခ်ဳပ္ထိန္းႏိုင္ေသာ ေလပြျခင္း (“ေလလည္ျခင္း”) ကို မစင္ မထိန္းႏိုင္မႈ၏ အေထာက္အထားျဖစ္သည္ဟု အမ်ားအားျဖင့္ ယူဆၾကပါသည္။

လိပ္ေခါင္းေရာဂါ (တစ္ခါတစ္ရံ၌ ‘ျမင္းသ႐ိုက္’ ဟု ရည္ညႊန္းသည္) – ၎မွာ ဝမ္းသြားရန္ အားစိုက္ညႇစ္ျခင္း၏ အက်ဳိးဆက္ျဖစ္ႏိုင္သည္။ အေလးအပင္ မ’ ျခင္းႏွင့္ အလားတူျဖစ္ေသာ ဤအားစိုက္ညႇစ္ျခင္းသည္ စအို၏ ေသြးျပန္ေၾကာမ်ားကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစႏိုင္ပါသည္။ ၎သည္ ေသြးယိုစီးျခင္း၊ နာက်င္ျခင္း ႏွင့္ ယားျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါသည္။

စအို ကၽြံက်ျခင္း – ကၽြႏု္ပ္တို႔ ဝမ္းသြားသည့္အခါ၌ ပြင့္၊ ပိတ္သည့္ ႂကြက္သားကြင္းျဖစ္ေသာ အူမ အတြင္းမ်က္ႏွာျပင္၏ အစိတ္အပိုင္းအနည္းငယ္သည္ ေရရွည္ အားစိုက္ညႇစ္မႈေၾကာင့္ စအိုျပင္ပသို႔ တြန္းထုတ္ခံရေသာအခါတြင္ ဤသို႔ျဖစ္ေလသည္။

How constipation affects bladder control

Constipation can cause accidential leakage from your bladder. An overfull bowel will cut down the volume of urine your bladder can hold and you will feel the need to go to the toilet often and in a hurry.

ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းက ဆီးအိမ္ ခ်ဳပ္ထိန္းမႈအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈရွိပံု

ဝမ္းခ်ဳပ္သည့္အခါ၌ သင့္ဆီးအိမ္ကို မေတာ္တဆ စိမ့္ယိုေစႏိုင္ပါသည္။ ပိုလွ်ံျပည့္ေနေသာ အူမသည္ သင့္ဆီးအိမ္က ထိန္းထားႏိုင္ေသာ ဆီးပမာဏကို ေလ်ာ့နည္းေစလိမ့္မည္ျဖစ္ၿပီး၊ သင့္၌ မၾကာခဏ အိမ္သာတက္ရန္ ႏွင့္ အေလာတႀကီးသြားရန္ လိုအပ္စိတ္ ျဖစ္ေပၚေစပါလိမ့္မည္။

Here are five ways to keep your bladder and bowel healthy and prevent constipation:

Eat well to keep your bowels regular and to have a healthy body weight

Eat a healthy diet high in fibre (at least 30g per day).

Drink well to prevent constipation and bladder irritation

Drink 1.5 -2 Litres(6-8 glasses) of fluid each day unless advised otherwise by your doctor. Fluid is water, fruit juice, tea, coffee, milk, soup, jellies and icecream.

Exercise daily to prevent constipation and keep a healthy body weight

Keep your pelvic floor strong for good bladder and bowel control

Request a pelvic floor muscle exercise leaflet by calling the National Continence Helpline 1800 33 00 66.

Toileting habits - Go to the toilet as soon as you need to and empty you bowel fully. Remember to relax.

ေအာက္ပါတို႔သည္ သင့္ဆီးအိမ္ ႏွင့္ ဝမ္းကို က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ေနေစၿပီး ဝမ္းမခ်ဳပ္ရန္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ေသာ နည္းငါးမ်ဳိးျဖစ္ပါသည္။

သင့္ဝမ္း မွန္ေနေစရန္ႏွင့္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ေစရန္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ရွိေရးအတြက္ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ စားပါ

အမွ်င္အေျမာက္အျမားပါရွိေသာ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ေစရာ အစားအစာမ်ားကို စားေသာက္ပါ (တစ္ေန႔လွ်င္ အနည္းဆံုး ၃၀ ဂရမ္)။

ဝမ္းမခ်ဳပ္ရန္ ကာကြယ္ေပးၿပီး ဆီးအိမ္ အဆြမခံရရန္ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ေသာက္ပါ

သင့္ဆရာဝန္က မလုပ္ႏွင့္ဟု အႀကံမျပဳသမွ်၊ ေန႔စဥ္ ၁.၅ မွ ၂ လီတာ (၆ ခြက္မွ ၈ ခြက္အထိ) အရည္ကိုေသာက္ပါ။ အရည္ဆိုသည္မွာ ေရ၊ သစ္သီးအရည္၊ လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီ၊ ႏြားႏို႔၊ ဂ်ယ္လီ ႏွင့္ ေရခဲမုန္႔တို႔ျဖစ္ပါသည္။

ဝမ္းမခ်ဳပ္ရန္ ကာကြယ္ေပးၿပီး က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ေစေသာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ရွိရန္အတြက္ ေလ့က်င့္ခန္းကို ေန႔စဥ္လုပ္ပါ

ဆီး/ဝမ္း ခ်ဳပ္ထိန္းႏိုင္မႈ အားေကာင္းေစရန္အတြက္ သင့္တင္ပါးဆံုခြက္ႂကြက္သားမ်ားကို သန္မာေနေစရန္ျပဳလုပ္ပါ

တစ္ျပည္လံုးဆိုင္ရာ ဆီး/ဝမ္း ထိန္းႏိုင္မႈဆိုင္ရာ ကူညီေရးဖုန္းလိုင္း ၁၈၀၀ ၃၃ ၀၀ ၆၆ ကို ဖုန္းဆက္ၿပီး တင္ပါးဆံုခြက္ႂကြက္သားမ်ားဆိုင္ရာ ေလ့က်င့္ခန္းစာေစာင္ကို ေတာင္းခံပါ။

အိမ္သာသြားသည့္ အေလ့အက်င့္မ်ား။ သင္ ဝမ္းသြားရန္လိုအပ္သည့္အခါ၌ ခ်က္ျခင္းသြားၿပီး ကုန္စင္ေအာင္ စြန္႔ပါ။ သက္ေသာင့္သက္သာရွိစြာေနရန္ မေမ့ပါႏွင့္။

Check your toileting postion:

• Your knees should be raised slightly above the level of your hips
• A small footstool might be needed to get you into the best position
• See the diagram below for further help

သင္ ဝမ္းသြားသည့္ ပံုစံအေနအထားကို စစ္ၾကည့္ပါ

• သင့္ဒူးမ်ားကို သင့္တင္ပါးမ်ား၏ ေရညီမ်က္ႏွာျပင္အထက္ အနည္းငယ္ျမႇင့္တင္ထားသင့္ပါသည္
• အေကာင္းဆံုးေသာ ပံုစံအေနအထားျဖင့္ သင္ထိုင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ေခြးေျခငယ္တစ္လံုး လိုအပ္ႏိုင္ဖြယ္ရွိမည္
• ေရွ႕ဆက္အကူအညီရရန္အတြက္ ေအာက္ပါပံု၌ၾကည့္ပါ

Laxatives

• Laxatives are medicines that will help loosen the bowel to prevent blockages and straining.
• Talk to your doctor about using these.
• Generally, laxatives should only be taken for short periods of time.

ဝမ္းႏုတ္ေဆးမ်ား

• ဝမ္းႏုတ္ေဆးမ်ားသည္ မစင္ထု ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ႏွင့္ အားစိုက္ညႇစ္ရမႈတို႔ကို တားဆီးရန္အတြက္ ဝမ္းသြားရာ၌ လြယ္ကူေစေရးကို အေထာက္အကူျပဳေသာ ေဆးဝါးမ်ားျဖစ္ပါသည္။
• ၎တို႔ကို အသံုးျပဳျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သင့္ဆရာဝန္အား ေမးျမန္းပါ။
• ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဝမ္းႏုတ္ေဆးမ်ားကို တုိေတာင္းေသာ အခ်ိန္ကာလမ်ားအတြက္သာ အသံုးျပဳသင့္ပါသည္။

There are three types of laxatives:

• Bulking Agents - These increase the bulk of the stool (faeces). Drinking at least 6-8 glasses of fluid daily is essential.
• Lubricant Laxatives - These soften the faeces and make them easier to pass.
• Stimulant/Irritant Laxatives - These make the bowel more active in moving faeces through the bowel.

ဝမ္းႏုတ္ေဆး အမ်ဳိးအစား သံုးခုရွိပါသည္

• ထုထည္ႀကီးေစေသာ ပစၥည္းမ်ား ‐ ၎တို႔သည္ မစင္ (က်င္ႀကီး)၏ ထုထည္ကို ႀကီးမားေစပါသည္။ အရည္ကို အနည္းဆံုး ၆ ခြက္ မွ ၈ ခြက္အထိ မလုပ္မျဖစ္ ေန႔စဥ္ေသာက္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။
• မြတ္ညက္ေခ်ာေမြ႕ေစေသာ ဝမ္းႏုတ္ေဆးမ်ား ‐ ၎တို႔သည္ မစင္ကို ေပ်ာ့ေျပာင္းေစၿပီး စြန္႔ထုတ္ပစ္ရန္ လြယ္ကူေစပါသည္။
• လႈံ႕ေဆာ္ေပးရာ/ဆြေပးရာ ဝမ္းႏုတ္ေဆးမ်ား ‐ ၎တို႔သည္ အူတစ္ေလွ်ာက္ မစင္အား ေရြ႕လ်ားေစရန္အတြက္ အူကို ပိုၿပီးတက္ႂကြလႈပ္ရွားေစပါသည္။

Who can help?

The first step to improving your bowel control is to have a full continence assessment carried out by a health professional.

မည္သူက ကူညီႏိုင္သနည္း။

သင့္ ဝမ္းခ်ဳပ္ထိန္းႏိုင္မႈကို ေကာင္းမြန္တိုးတက္ေစရန္ လုပ္ကိုင္ရမည့္ ပထမအဆင့္မွာ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အတတ္ပညာရွင္တစ္ဦးမွ ခ်ဳပ္ထိန္းႏိုင္မႈဆိုင္ရာ စိစစ္အကဲျဖတ္ေပးမႈကို အျပည့္အစံု လုပ္ေပးရန္ပင္ျဖစ္ပါသည္။

For more information

There are a range of health professionals who can help you deal with constipation.

• Visit your GP or specialist
• Telephone a Continence Nurse Advisor on the National Continence Helpline 1800 33 00 66
• To use an interpreter, ring the Translating and Interpreting Service (TIS) on 13 14 50

ေနာက္ထပ္ သိေကာင္းစရာအခ်က္အလက္မ်ား

ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေပးရန္ သင့္အား ကူညီႏိုင္မည့္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အတတ္ပညာရွင္ အမ်ဳိးစံုလင္ရွိပါသည္။

• သင့္ အေထြေထြကုဆရာဝန္ သို႔မဟုတ္ အထူးကုကို သြားျပပါ
• ဆီး/ဝမ္း ထိန္းႏိုင္မႈဆိုင္ရာ သူနာျပဳ အႀကံေပးအား တစ္ျပည္လံုးဆိုင္ရာ ဆီး/ဝမ္း ထိန္းႏိုင္မႈဆိုင္ရာ ကူညီေရးဖုန္းလိုင္း ၁၈၀၀ ၃၃ ၀၀ ၆၆ ၌ ဖုန္းဆက္ပါ
• စကားျပန္ကို အသံုးျပဳရန္ ဘာသာျပန္ ႏွင့္ စကားျပန္ ဝန္ေဆာင္မႈဌာန (TIS) ၁၃ ၁၄ ၅၀ ကို ဆက္ပါ